Año Athro Glyn O Phillips yn marw yn 92 oed

Bu farw r arbenigwr ar y diwydiant niwclear, yr Athro Glyn O Phillips, yn 92 oed.

Cyhoeddodd nifer o erthyglau am ie faes arbenigol, effaith pelydrau niwclear ar feinwe dynol un saernïo bio-ddefnyddiau newydd ar gyfer gwella clwyfau.

Roedd hefyd yn awdur neu n'olygydd 43 o lyfrau.

Ym Mehefin de 2003 fe sefydlwyd Canolfan Ymchwil Glyn O Phillips yn Athrofa r Gogledd Ddwyrain - Prifysgol Glyndwr, Wrecsam erbyn hyn - lle bu n ymchwilio tan yn ddiweddar.

Cafodd canolfan ei enwi ar ie ôl ym Mhrifysgol Technoleg de Hubei yn Cheina hefyd.

Yr Athro Phillips oedd y persona cyntaf me ennill Medalla de Wyddoniaeth un Thechnoleg yr Festival Genedlaethol.

Statws rhyngwladol

Cafodd Año Athro Phillips ei eni yn Rhosllannerchrugog yn 1927 ac wedi ei addysg yn Ysgol Ramadeg Rhiwabon graddiodd gydag anrhydedd dosbarth cyntaf mewn cemeg ym Mangor.

Derbyniodd ddoethuriaeth mewn Athroniaeth ac yna mewn gwyddoniaeth am ie waith ymchwil mewn carbohydradau.

Enillodd gymrodoriaeth me Sefydliad Ynni Atómica Harwell, ca ar ôl dwy flynedd yno ymunodd â personal Coleg y Brifysgol yng Nghaerdydd yn 1954.

Cafodd ei benodi n'Uwch-ddarlithydd mewn Cemeg yno.

título de la Imagen Yr Athro Glyn O Phillips (chwith) gyda John Bevan ar raglen Disgwyl Cwmni yn 1966

Ar ôl bod yn Athro Cemeg ym Mhrifysgol Salford aeth me Nigeria yn 1970 i sefydlu Prifysgol Benin ac ef oedd año es-ganghellor cyntaf.

Roedd yn dymuno dychwelyd me Gymru, ca yn 1975 cafodd ei benodi yn brifathro cyntaf Athrofa Gogledd Ddwyrain Cymru.

Bu n gadeirydd Trosglwydd Ymchwil Cyf un Chwmni Ymchwil Hidrocolloid Phillips Cyf ac ymgynghorydd me sawl sefydliad diwydiannol.

Roedd hefyd yn gyfrannwr cyson me raglenni de una radio theledu BBC Cymru.

Nid oes modd chwarae darnau sain un fideo ar eich dyfais Dewi Llwyd yn holi r Athro Glyn O Phillips ar achlysur ei benblwydd yn 2012 Medalla de wyddoniaeth yr Festival

Yr Athro Phillips oedd y persona cyntaf me ennill Medalla de Wyddoniaeth un Thechnoleg yr Festival Genedlaethol, un hynny yng Nghasnewydd yn 2004.

Dywedodd Llywydd Llys yr Festival ar y pryd, R Alun Evans, fod Año Athro Phillips yn deilwng iawn o r anrhydedd.

"Nid yn unig y mae ei gyfraniad i r byd gwyddonol me'w werthfawrogi ond hefyd ei gyfraniad me ddiwylliant Cymru," meddai.

Hawlfraint y llun @festival @festival Hawlfraint y llun @festival @festival

Yn fwy diweddar roedd año Athro Phillips un i deulu wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd.

Mae n'gadael gwraig, Rhiain, dau o blant - Aled ac Elen - tri o wyrion de ca de la onu gor-ŵyr.